Trouw

Een strak geschreven familiedrama met een schokkende twist

Jan van Mersbergen schreef al vaker over mensen die moeite hebben zich te uiten. In zijn nieuwe roman We moeten praten voelt het gezocht, al blijft Van Mersbergen een goede verteller.

Koen is elf, zit in groep zeven en moet een spreekbeurt houden. Dat wordt lastig, want Koen heeft op school nog nooit een woord gezegd. De juf zit er ook mee, maar ze is beslist: ‘In groep zeven moeten alle leerlingen een spreekbeurt houden, ook Koen.’ Hij pakt z’n spullen en loopt naar voren… Koen zal praten, dat voelen we wel aan, maar probeer het je maar eens voor te stellen, de sfeer die in die klas hangt: ‘Stil. Iedereen is stil.’ In zijn karakteristieke bondige stijl trekt Jan van Mersbergen de lezer meteen het verhaal in.

Koen begint te praten, hij vertelt dat zijn spreekbeurt over ‘alles’ gaat, alles in zijn leven, aan de hand van vier steekwoorden: mama, papa, zwaan, opa. Doe het toch niet jongen, denk je, ze maken gehakt van je. Zijn klasgenoten heten Amir, Mo, Ayoub, Ishaq, Sofia, we bevinden ons duidelijk op een gekleurde school. Waarom dat belangrijk is wordt niet helemaal duidelijk, misschien wil de schrijver de eenzaamheid van Koen ermee benadrukken, of zijn moed. Koen meldt zijn klasgenoten doodkalm – zenuwen lijken hem vreemd – dat zijn spreekbeurt lang zal zijn: ‘We zullen misschien een pauze moeten houden’. Koen vertelt dat hij woont bij zijn opa, die eigenlijk niet zijn echte opa is. Zijn moeder is ervandoor gegaan toen hij drie was, hij vond de telefoon van zijn vader met een berichtje van haar: ‘We moeten praten’. Daar is de titel weer. Als iemand dat in een relatie zegt, weet je dat het mis is. Koen praat juist niet meer vanaf dat moment.

Vervolgens komt er een verhaal over een zwaan, over twee zwanen eigenlijk. Er ligt een dode zwaan langs een drukke weg, overreden, Koen komt er met zijn vader langs. De volgende dag is het kadaver opgeruimd en zit er een andere zwaan naar de lege plek op het asfalt te kijken: de rouwende partner. Een dag later gaan Koen en zijn vader weer kijken, de zwaan zit er weer. Ze ontmoeten ‘opa’, een oude Brabants pratende man die mompelt dat het in de sterren geschreven staat. In de sterren kun je het verleden zien, bedoelt de man. Het is een tikje raadselachtig, maar zo meandert de spreekbeurt in de richting van sterrenbeelden, en Cygnus, de zwaan. ‘Alle kinderen luisteren’, stelt de juf ondertussen vast.
Wat gek is: als de zwaan ook was gaan praten dan had ik dat meteen geloofd, maar dat die klas al die tijd stil blijft tijdens een ellenlange spreekbeurt van het sukkeltje van de klas, dat vraagt wel veel van mijn suspension of disbelief. Koen heeft wel een paar trucs in huis om zijn klasgenoten bij de les te houden. Om hun aandacht vast te houden heeft hij allerlei voorwerpen bij zich die hij van hen heeft gestolen, of geleend, want hij geeft ze terug tijdens de spreekbeurt. Alsof hij een volleerd pedagoog is weet hij dat je kinderen moet verrassen en verbazen, wil je hun aandacht houden. En zo gaat de spreekbeurt verder.

De zwaan dus. ‘Kom’, zegt de vierjarige Koen tegen de rouwende zwaan, het is zijn eerste woordje in 459 dagen. Ze lokken de zwaan mee naar huis en houden hem in de tuin. Helena, noemt zijn vader haar, hij ziet er zijn teruggekeerde vrouw in. Op een dag vindt de vierjarige Koen zijn vader dood bij de wasmachine. ‘Die plek bij de wasmachine is nog steeds zijn plek.’ Zo eindigt Koen zijn spreekbeurt even cryptisch als verontrustend.

Het perspectief verschuift naar de vader, die in een notitieboekje heeft opgeschreven wat hij eigenlijk had moeten zeggen tegen zijn zoon: hij heeft kanker. Hij had moeten praten. In plaats van te praten met zijn zoon, praat hij tegen zijn kanker aan: ‘Als ik mijn zoon vertel van jou, dan pas kent hij mij’. Ten slotte komt de opa nog aan het woord. Hij ontfermt zich over de jongen, wil hem ‘beschermen en ontzien’. Dat ontzien leidt tot een onthutsend einde.

Mensen die het moeilijk vinden om te praten, maar die wel van alles voelen, we treffen ze in veel boeken van Jan van Mersbergen aan. In deze roman gaat dat ‘niet-praten’ zo ver dat de gevolgen desastreus zijn. Van Mersbergen plaats ook graag hoge en lage cultuur naast elkaar in zijn romans: vertaalde songteksten van de Red Hot Chili Peppers spelen een rol naast de Griekse mythologie. Soms werkt dat, hier vond ik het wat gezocht. En dan zijn er die extreem lange spreekbeurt, het notitieboekje van vader en de opa die bij de conciërge van de school een luisterend oor vindt: het komt allemaal net iets té bedacht over. Maar Van Mersbergen is een goede verteller, waardoor je de scepsis ook opzij kunt zetten. Als dat lukt, dan hou je een strak geschreven familiedrama over met een schokkende twist op het eind. (Gerwin van der Werf)

Gerard van Maasakkers

Een intrigerend verhaal. Bij het lezen raakte ik wel steeds uit het verhaal als ik mijn eigen naam zag staan, dat was wel een rare gewaarwording. Dank voor het boek, de Chili Peppers doe je zelf wel, hè?

Mezza

Ik heb bijna alles gelezen van Jan van Mersbergen, omdat hij zoveel tussen de regels door vertelt. We moeten praten draait om een jongetje dat al heel lang niet gesproken heeft, maar als hij een spreekbeurt moet houden niet meer ophoudt met vertellen: wat er in zijn jeugd gebeurd is, met zijn vader, met zijn opa. Het wordt duidelijk waarom hij stopte met praten. Van Mersbergen verschijnt niet vaak in de media, maar is geliefd onder boekhandelaren. (Janine Waiboer, Boekhandel Thomas, Bergen)

Gé Reinders

Prachtig boek. Ik heb ’t uit. Als je je punt wilt weten: een tien!

Literair Nederland

Schokkend familiedrama

In We moeten praten van Jan van Mersbergen lezen we het verhaal van de elfjarige Koen. Hij moet zoals alle leerlingen een spreekbeurt houden in groep zeven, hoewel hij al sinds zijn derde geen woord meer heeft gezegd. De juf is benieuwd waar hij mee komt. Koen is vastbesloten om alles te vertellen en doorbreekt zeven jaar zwijgen. Wat een mooi begin van dit boek is, je zit meteen in het verhaal. ‘Ik ga jullie alles vertellen en dus ook waarom ik zo lang mijn mond heb gehouden. (…) Mijn spreekbeurt is lang. We zullen misschien een paar keer een pauze moeten houden.’

Koen woont bij ‘opa’, die niet zijn biologische opa is, maar de buurman met een moestuin. Dat hij geen ouders heeft en dat de buurman zich over hem ontfermt, blijkt al snel. Opa met zijn Brabantse tongval is Koens referentiekader geworden. Van opa leert hij over sterrenstelsels, zoals Cygnus, het sterrenbeeld Zwaan. Koen voegt soms grappige zinsneden van opa aan zijn verhaal toe. Koens vader was fan van de Red Hot Chili Peppers. Hun teksten vertaalt opa naar een Brabantse variant. ‘M’n achterdeur is nie op slot umdakkum openloat, veur ooit.’

Koens spreekbeurt had wel hele boek mogen beslaan omdat het een prachtig deel is. Hoewel het een kind-perspectief is, ontroert Koen en is hij grappig en wijs. Van zijn vader heeft hij alle moeilijke woorden geleerd, en ‘opa’ is de enige die hem echt begrijpt. De juf en de klasgenoten hangen aan zijn lippen, hij weet ze mooi bij zijn leven te betrekken. Hij heeft van ieder van hen iets kleins gepikt of weggenomen uit ergernis om hun pestgedrag. Dat geeft hij tijdens zijn spreekbeurt terug met een reden en een waarschuwing erbij. Als lezer denk je, dat kind komt er wel, ondanks zijn tegenslagen.

We moeten praten is een familiedrama over stilte, eenzaamheid, onvermogen, vooroordelen en het nemen van de verkeerde beslissingen door volwassenen, zodanig dat het kind er de dupe van is. Van Mersbergen, die diverse prijzen won en in meerdere talen vertaald is, schrijft knap, toegankelijk en compact en weet aan het denken te zetten. (Marjet Maks)

Leeuwarder Courant

Het voordeel van sterren bij een recensie is dat je in één oogopslag de waardering van de recensent kunt zien en de rest van het stuk mag overslaan. Dat is in dit geval aan te raden, want hieronder worden enkele verrassende wendingen in het verhaal weggegeven en dat zou in het geval van We moeten praten van Jan van Mersbergen jammer zijn.

De roman bestaat uit drie hoofdstukken (Praten; Moeten; We) waarvan het eerste en veruit het langste hoofdstuk enigszins aandoenlijk begint.

Koen gaat een spreekbeurt houden in groep 7 en dat is opmerkelijk, want Koen zwijgt al jaren. Dat hij kan praten lijkt een klein wonder te zijn. In de ellenlange spreekbeurt, met pauze, vertelt Koen over zijn leven bij zijn opa die niet echt zijn opa is, over zijn moeder die vertrokken is, over een eenzame zwaan die hij mee naar huis heeft gelokt en over zijn vader.

Dat verhaal is tragisch, maar blijft luchtig omdat Van Mersbergen er humoristische elementen in heeft gestopt, zoals het Brabantse dialect van zijn opa. (…)

De spreekbeurt van Koen verklaart waarom hij gestopt is met praten, welke traumatische ervaringen eraan ten grondslag liggen. Na 90 bladzijden verschuift het perspectief naar de vader van Koen, redacteur van romans, en krijgen we een compleet andere toon en een nieuwe invulling van dat thema zwijgen. De vader verzwijgt voor zijn zoon dat hij teelbalkanker had. Binnen dertig pagina’s maakt Van Mersbergen duidelijk hoe ingrijpend die vorm van kanker is.

‘Een monster zou mijn complete lichaam overwoekeren, zoal klimop bomen eerst verfraait maar op gegeven ogenblik verstikt. Het lijkt alsof klimop alleen in dode bomen groeit, maar het is andersom. Ze doden die bomen.’

Het niet kunnen praten over zijn ziekte maakt de relatie kapot. De vader probeert te begrijpen waarom de ziekte, ondanks de genezing, aanwezig blijft; ‘waarom je er in mijn hoofd altijd bent’. Het zijn indringende pagina’s, zeker als je deze ziekte uit eigen ervaring kent.

Daarna volgt weer een verrassende wending in het verhaal, die ik niet zal benoemen, waarna de opa aan het woord komt. Dat is het minst geloofwaardige en minst krachtige deel van het boek. Dat vergeef je Van Mersbergen. Die eerste 120 pagina’s zijn prachtig. (Coen Peppelenbos)

Scholieren.com

Nieuw meesterwerkje

In de roman gaat het om zwijgen, verzwijgen en communiceren. Vader verzwijgt het feit dat hij teelbalkanker heeft voor zijn vrouw. Hij verzint smoesjes als hij een behandeling moet ondergaan. Zijn vrouw accepteert het niet, omdat ze van niets weet. Van Schiphol belt ze hem om de in relaties bekende woorden: ‘We moeten praten’ uit te spreken. Op die dag begint Koen met zwijgen. Hij turft op de muur van zijn kamer 459 streepjes. Dan komt de dag dat hij met zijn vader een doodgereden zwaan ziet. Een dag later ziet hij het vrouwtje van de zwaan vlak bij de onheilsplek zitten staren. Hij lokt later de zwaan met broodstukjes naar zijn huis en hij mag van zijn vader blijven. Zijn vader timmert een hok voor de zwaan en hij noemt haar Helena. Symbolisch voor de terugkeer van zijn vrouw. Hij weet dat hij kanker heeft en beseft dat extra goed als hij een roman redigeert, waarin de hoofdfiguur zijn ziekte ook verzwijgt. Hij vindt het wel fijn dat Koen met de zwaan communiceert. Hij neemt zich voor om nu wel te communiceren, maar hij krijgt de kans niet meer. Hij sterft (waarschijnlijk) aan een hartinfarct. Opa neemt Koen in huis en vertelt hem veel verhalen (geschiedenis, mythologie). Koen praat weinig en op school helemaal niet. Toch wil hij zijn spreekbeurt houden, waarin hij ‘alles’ wil vertellen. Maar hij onthult een bizar geheim.

Er zijn schrijvers die honderden pagina’s nodig hebben om hun verhaal kwijt te kunnen. Vaak zijn het boeken waarin veel details van personages en de decors worden weergegeven. Dat kan bij de een boeiend maar bij een ander ook erg saai zijn. Soms noem ik het gewoon ‘mooischrijverij’. Eigenlijk vind ik het prima wanneer schrijvers de grens van 200 pagina’s aantikken. Je moet m.i. een verhaal over een gebeurtenis van belang in zoveel pagina’s kunnen weergeven. Er kan namelijk veel worden weggelaten en er is ook een taak voor de lezer weggelegd om van een roman een puzzelstukje te maken.

Zo’n heerlijk kleine roman is We moeten praten. Een hele levensgeschiedenis in een notendop: dood, liefde, school, en dierenliefde en – leed komen naar voren. En Van Mersbergen kent de kunst van het weglaten. Met We moeten praten heeft hij een heerlijk verhaal geschreven. Over de structuur goed nagedacht, de inhoud is nogal bijzonder en dat hij misschien iets minder geloofwaardig is, neem ik op de koop toe. Een bizar en onverwacht slot. Gevoegd bij een lekker lezende bladspiegel, zie ik het als een nieuw meesterwerkje. (Cees)

Kelly van den Brink

‘Het ging om verlies en behoud.’
Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst zo veel heb gehuild tijdens het lezen van een boek.

Susy

Een boek in 3 delen.
Deel 1: Wat is dit voor boek? Heel vreemd, ook een beetje saai, gelukkig geen dik boek!
Deel 2: Oh, er is veel meer aan de hand. Ben nu toch nieuwsgierig.
Deel 3: Holy s***, dat had ik niet zien aankomen!
Achteraf: Inderdaad, misschien niet helemaal geloofwaardig, maar toch een behoorlijke impact. Denk niet dat ik het boek snel zal vergeten.

Cailtin

Ik moest even nadenken over mijn review, maar ja 5 sterren voor dit boek! Erg onder de indruk. Ik hing aan Koen zijn lippen en voelde de pijn. Het beeld wat werd geschetst was zo beeldend en roerde me tot tranen. In de reviews zie ik dat mensen struikelen over het woordgebruik, maar ik vind het wel passend bij een intelligente, begaafde jongen. Kortom: een aanrader!

Jacqueline

Mooi verhaal, mooi verteld. ‘In de beperking toont zich de meester.’

Kristel

Beklijvend, schokkend en tegelijk zo mooi, dit verhaal. Echt een aanrader.

Reformatorisch Dagblad

Schijnbaar uit het nieuws houdt Koen een ronkende spreekbeurt die zo lang is dat er een pauze ingelast moet worden. Zijn hele leven passeert de revue. Jan van Mersbergen is sterk in We moeten praten. Hij borduurt voort op de hem eigen thema’s als familie, onvermogen, trauma, maar ook groei. Met zinnen om in te lijsten. (Willy Wouters-Maljaars)

Frank82

Aan spreekbeurten uit mijn humanioratijd (jaren ’70) bewaar ik goede herinneringen. Ik was geen haantje-de-voorste en kreeg op die manier een uitgelezen kans om me te uiten in de klas waar doorgaans ex-cathedraonderwijs werd verstrekt. Heel anders is de situatie van de zevendegroeper Koen, hoofdpersonage in Van Mersbergens roman We moeten praten. De jonge knaap moet een spreekbeurt houden, maar het is onzeker of hem dat zal lukken want sinds zijn derde levensjaar hult hij zich in een hardnekkig stilzwijgen. Op school horen ze hem nooit spreken, binnen noch buiten de klas. Toch neemt Koen de kans met beide handen aan om een lange spreekbeurt te houden over ‘alles’. Dat blijkt zijn familieverhaal te zijn, waarin een allegorische rol is weggelegd voor een eenzame zwaan. Die staat heel passend op de fraaie cover van het boekje en is een fragment uit het schilderij De bedreigde zwaan van Jan Asselijn (1650) uit het Rijksmuseum in Amsterdam (hetzelfde schilderij siert het voorplat van Joke Hermsens’ essay Melancholie van de onrust). Het ontroerende verhaal, tegelijk hartverwarmend en verdrietig, greep me vanaf het begin bij de keel en de zich langzaam afwikkelende plot hield me lang in spanning. De auteur schrijft korte, suggestieve zinnen en strooit met levenswijsheden. Mijn eerste Van Mersbergen smaakt naar meer.

Suzan Godding

Mooi verhaal geschreven vanuit 3 verschillende personages.

Marleen

Mooi verhaal met veel diepgang. Naar mijn smaak soms iets te ‘literair’, maar wou toch verder lezen en het hoe en waarom begrijpen.

Dries

Ik vond dat de personages allemaal precies waren zoals ze moesten zijn. Stille Koen die eindelijk gaat praten na jaren van nadenken, een vader die gebroken is door problemen in zijn lichaam en brein, een eenzame gans die gezelschap nodig heeft, en opa die het beste wilde doen op een vreemde, niet helemaal juiste manier waarin hij misschien te veel aan zichzelf dacht en niet aan de beste oplossing voor Koen. Eigenlijk zijn het best zielige personages die het zichzelf moeilijker maken dan nodig is (door niet te praten), maar ze bedoelen het wel goed? Dat het einde van het verhaal veel minder realistisch wordt als je er logische vragen over begint te stellen, doet me dan ook niet superveel. Geef mij maar de ‘waarom’ van de personages en niet de ‘hoe’. Ik ben fan, Jan!

Paulien

Koen heb ik in mijn hart gesloten, zoveel meegemaakt… Koen en de zwaan vinden in elkaar wat ze missen. Een ontroerend en emotioneel verhaal. Knap dat de schrijver dit in een dun boek zo over weet te brengen. Ik vind het leuk dat Brabant zo’n grote rol in het verhaal speelt. Door de Brabantse ‘zinnen'”‘ en Gerard van Maasakkers geeft dit boek me toch ook een gevoel van thuis komen.

Jacko

Wat een bijzonder boek, ik denk dat ik nog een keer ga lezen, over een tijdje.

Tamara

In We moeten praten leren we de pientere Koen kennen. Koen is een jongetje uit groep 7, en wat zo bijzonder is aan hem is dat hij nooit praat. Maar vandaag gaat hij zijn spreekbeurt geven over ‘alles’. En wat voor een verhaal is dat. Als lezer sluit je de kleine Koen al meteen in je hart en supporter je met hem mee. Doorheen zijn verhaal wil je hem alleen maar steeds meer in je armen sluiten. Heel bijzonder. Het boek is opgedeeld in drie hoofdstukken, die verwijzen naar de titel van het boek. In het tweede en derde hoofdstuk komen er andere sprekers aan bod, die indirect het verhaal van Koen vervolledigen. Heel mooi is de terugkerende verwijzing naar de zwaan, als dier en als symbool, en te zien hoe de band tussen mens en dier ook hier een bijzondere invulling geeft. De schrijfstijl is aanvankelijk wel even wennen. Er wordt vlotjes van personage gewisseld, waarbij dat niet meteen even duidelijk is. Dat blijft zo doorheen het boek. Hoe bijzonder en rakend deze vertelling ook is, op mij kwam ze, zeker naarmate het boek vorderde, steeds ongeloofwaardiger over. Maar voor Koen, zijn opa en de zwaan toch een dikke 3 sterren.

Nadra

Boek gelezen ivm FNL boekentoernooi, maar deze stond al op mijn TBR lijstje. Ik zag hem op meerdere jaarlijstjes voorbij komen, dus was erg nieuwsgierig. Het boek gaat over Koen. Koen is een jongen die op school nog geen woord gesproken heeft. Totdat hij zijn spreekbeurt moet gaan houden. En dan komt het verhaal los. Koen verteld over de zwaan in de buurt, zijn relatie met zijn vader, zijn relatie met zijn opa. Zijn gehele levensverhaal komt voorbij…. Boek wordt erg pakkend geschreven. Al lijkt de verhaal uit de boekenbeschrijving erg saai, de werkelijkheid is niets minder waar. Het wordt heel pakkend beschreven en je wordt van begin tot eind meegenomen in het verhaal.

Anoukal

Prachtig boek.

Rosan

Aapart.

Hanneke van der Lede

Origineel geschreven boek over een jongen die in groep 7 een spreekbeurt moet houden maar nog nooit een woord gesproken heeft. Hij begint het verhaal van zijn leven te vertellen: over verliezen, niet kunnen praten, rouw, ontzien en beschermen. Soms is het verhaal wat omslachtig en vergezocht maar de schokkende twist aan het eind maakt het toch vier sterren.

Dirk Flach

Weer een toppertje. Wat een inlevingsvermogen heeft Van Mersbergen toch.

Ina

Koen zit in groep 7 en praat nooit tot hij op een dag een spreekbeurt moet geven voor de klas. Papa, mama, grootvader en de zwaan staan in dit verhaal centraal. Ik vond het verhaal prachtig geschreven en met momenten voelde ik mij echt verdrietig en begreep ik Koen. Het einde vond ik wat raar maar het paste wel bij het plaatje en samenloop van het verhaal. De cover vond ik trouwens prachtig.

Maartje J.

Zo kwetsbaar en zo liefdevol krachtig ineen; originele opzet van het verhaal

Een boek dat je gelezen moet hebben. De auteur slaagt erin om je als auteur op het puntje van je stoel te zetten waarbij je ademloos het boek uitleest. Gelukkig is het boek niet zo dik :>)) Het boek bestaat uit drie delen. In elk deel ervaar je de gebeurtenissen vanuit de invalshoek van één van de drie hoofdpersonen. Al lezende krijg je zo een idee van wat er gebeurde en reis je ook mee door de tijd. De auteur kiest voor een originele aanvliegroute van het verhaal. Hiermee versterkt de opzet van het boek het verhaal. Ik kan er enorm van genieten als een auteur je weet te verrassen met een originele opzet. Ondertussen leef je volop mee met Koen. Koen zwijgt al jaren en mag op school zijn spreekbeurt doen. Hij laat het zwijgen los en vertelt zijn levensverhaal. En terwijl Koen praat, word je als lezer stil.

Annemarie

Wat een prachtig boek. Je hangt aan de lippen van Koen, een jongen die nooit praat maar dan plots een spreekbeurt houdt over ‘alles’. Mama, zwaan, papa, opa. Er volgt een hartverscheurend verhaal doorspekt waarin langzaam duidelijk wordt hoeveel eenzaamheid en pijn er in alle personages schuil gaat. Het slot laat je verbijsterd of misschien vooral verdrietig achter.

Aart Beeker

Van glimlach, tot schaterlach, onrust, angst en tranen. Wat een prachtige novelle is dit over deze bijzonderen jongen, zijn zwaan en zijn ‘opa’. Pareltje.

Lotje Van

Ziekste plottwist ooit echt bizar vooral door het wisselende vertelperspectief.

Petra de Graaf

Wat een verhaal! Het is Koen’s verhaal over alles, in groep 7 houdt hij zijn spreekbeurt nadat hij nog nooit een woord gesproken heeft op school. Aanrader!

Özcan Akyol

Ik kan je verzekeren: Het is je gelukt.

Marieke van der Lee

Ik vond het een mooi boek, met een mooie boodschap en ik las er snel doorheen. Een mooi verhaal over wat stilte doet en wat juist praten je kan brengen. Toch heb ik het vier sterren gegeven omdat ik het einde mooi vond maar onnodig. Het was een soort extra verhaal dat voor mij eerder grimmig was dat wat bracht aan het verhaal, ik vond dat het verhaal als goed stond en er niet een extra laag aan toegevoegd had hoeven worden.

Anke Bos

Prachtig! Heel apart verhaal ook, met dat balsemen op het einde. Well done!

Marthe71

Prachtig vervreemdend. Dit is echt een boek dat je niet weg kunt leggen. De verschillende perspectieven die gebruikt worden laten je wel denken en werken ook wat vervreemdend. Een spannend maar kabbelend boek met een verrassend einde.

Nederlands Dagblad

Het knappe van Van Mersbergen is dat je als lezer niet wilt nadenken of dit wel geloofwaardig is. Het verhaal is te intrigerend en Koen als personage te sympathiek. Je wordt meegetrokken in het aangrijpende leven van dit vroegwijze joch en zijn vader die liefdevol voor hem zorgt. (Rien Fraanje)

EO Visie

Hóógst ongeloofwaardig (Gert-Jan Schaap)

De Nieuwe Koers

Jan van Mersbergen leerde ik kennen toen ik zijn boek Naar de overkant van de nacht las, over carnaval in Venlo. Sindsdien kijk ik in het vroege voorjaar met andere ogen naar de feestende dorpelingen in het naburige katholieke dorp. Maar van Mersbergen liet in deze prijswinnende roman ook zien dat saamhorigheid en eenzaamheid dicht naast elkaar kunnen liggen. In zijn achttiende boek, We moeten praten, werpt hij een nieuw licht op deze thematiek. (…) Van Mersbergen weet de tragiek van het gebroken gezin scherp te tekenen. De eenzaamheid van een kind dat geconfronteerd wordt met dingen die te groot voor hem zijn. En de ‘opa’, een van die goede mensen, waarvan er gelukkig zo veel zijn, en die doet wat hij kan. Tot Koen begint te praten, vandaag, als hij alles vertelt. Dan is de klas stil. (Arie Kok)

NRC

Aan ideeën heeft Van Mersbergen nooit gebrek. (Judith Eiselin)

Herman Koch

Wat een mooi boek! Het duurde even voordat ik eraan begon, wachtte op een lege dag, maar toen ging het ook in één keer. Erg subtiel en spannend tegelijk, echt verrassend einde.

Guus Meeuwis

Na deze introductie van deze schrijver ben ik doorgegaan met lezen. Soms moet je in een boek komen, hier was ik na tien zinnen al gepakt. Ik zat er helemaal in. Heel knap. Het niet praten… In Brabant hebben we de olifant midden op tafel staan en daar gaan we in polonaise omheen. Om het maar niet aan te vallen, om maar niet te hoeven praten. Je voelt door het hele boek heen dat dit jouw verhaal is, heel wonderlijk samengesteld.

Ambert Kortzorg

Ik was gegrepen vanaf de eerste pagina en heb het in één adem uitgelezen. Grappig en ook ontroerend. Mede door de thematiek: het vertrek van een ouder. Doordat het boek zo mooi is geschreven heb ik de liefde voor taal herontdekt. Je hebt heel veel liefde gestoken in je personages. Ik voelde verbitterdheid, eenzaamheid. Het boek was eigenlijk te kort.

Marijn Hogenkamp

Wat een wonderschone, ontroerende roman weer!

Jasper Smit

Poeh lastig. Ik vind het een prachtige premisse: jongen die nooit praat, besluit een spreekbeurt te houden over ‘alles’. Sommige motieven komen steeds prachtig terug. Het is ook duidelijk heel kundig geschreven (maar gek: Ik vond dat er opeens wel enorme schrijversclichés in zaten). Het plot is knap, mooi gestructureerd en onvoorspelbaar, maar niet onlogisch. Echter: Ik geloofde helemaal niet in de karakters. Een jongen in groep 7, hoe slim ook, praat niet zo. En daarmee valt voor mij de hele suspension of disbelief in duigen. Ik dacht dat aan het eind zou blijken dat die jongen in werkelijkheid een volwassene is want zo praat hij wél. Maar toen dat niet gebeurde, en ook de stem van de vader en de oude man mij onwaarschijnlijk leken, viel het voor mij nogal uit elkaar. En dan blijft er een pijnlijk melodramatisch plot over waarvan ik niet goed wist waarom ik het moest lezen.

Barbara Brian

Mooi boek, goed verhaal. Vooral ook die opzet, praten moeten we. En die ontknoping kwam als een donderslag!

Nienke

We moeten praten… Koen praat niet. Stille Koen, zo noemen ze hem op school. Tot hij aan de beurt is om een spreekbeurt te houden. Dan gaat Koen praten. Er ontvouwt zich een verhaal over Koen, zijn vader en moeder, en zijn ‘opa’. Over hoe zijn moeder vertrok uit zijn leven. En hoe hij met zijn opa wekelijks zijn vader bezoekt, zonder dat het waarom duidelijk is. Dit alles wordt duidelijk tijdens zijn spreekbeurt. Wat een prachtig boek. Diep onder de indruk.

Rosita de Nooijer

Wat een getalenteerde auteurs hebben wij in Nederland. Wat een dijk van een roman! Zo mooi! Dank je wel voor deze prachtige roman.

Jacqueline

Adembenemend mooi. In één keer uitgelezen, ik kon niet stoppen. Wat een verhaal!

Boekhandel Blokker, Heemstede

Een prachtige kleine roman in alle eenvoud die indruk maakt en ook iets met je doet. We bevelen dit boek van harte aan. (Boek van het Jaar!)

Boekiewoogie

Je voelt de spanning van Koen als hij aan zijn spreekbeurt begint, maar ook dat hij het echt graag wil vertellen. In het begin van het boek zit je met veel vragen en ben je benieuwd waar het verhaal heen leidt. Al snel begrijp je waarom Koen zo lang gezwegen heeft en nu de stilte wil verbreken. Het boek is verdeeld in drie hoofdstukken: ‘praten’ waarin Koen aan het woord is, in ‘moeten’ vertelt de vader van Koen zijn verhaal en in het laatste hoofdstuk ‘we’ is opa aan het woord. Het is een prachtige opbouw van het verhaal. De auteur kruipt bij elk personage in het hoofd van die persoon. (Joke)

Maria de Jong

Koen praat enkel tegen Helena, een weduwe-zwaan, die hij treurend bij haar dode mannetjeszwaan vond en bij wie hij iets herkende van zijn verdwenen mama en het verlies van het allerliefste. ‘De oude man denkt na. Dan zegt hij: Beschermen en ontzien, echt twee verschillende zaken. Je kunt iemand beschermen door hem juist niet te ontzien. Dan moet je duidelijk en hard zijn. Sommige mensen hebben dat nodig. Je kunt ook iemand ontzien waardoor hij juist niet beschermd wordt. Dan doe je iemand iets aan. Levert niks op. Ik wilde die twee samen: hem beschermen én ontzien. En direct, meteen die dag.’ (p. 138). Van het einde van het boek ben ik nu aan het bijkomen. Ongelofelijk.

Marieke

Symboliek is het boek is best oké maar het eerste deel is vooral ongeloofwaardig door het taalgebruik van de kleine Koen. Tweede deel haalt het boek omhoog, vooral door de onverwachte wending. Kaft is schitterend.

Pepijn de Boer

Ik zag je laatst bij Eus. Ik heb meteen We moeten praten gelezen. Heel indrukwekkend. Ik vond het lezen als een horrorfilm/thriller: het grote onheil komt er onherroepelijk aan, maar je weet nooit precies wanneer en hoe. Maar ik wilde wel steeds verder om erachter te komen. Ik ben niet zo’n lezer, maar dit heb ik in twee sessies uitgelezen. Ik ben daarna in De laatste ontsnapping begonnen. Ook hierin spreekt het vader-zoonthema me weer heel erg aan, daar schrijf je gelukkig vaak over.

Trisha

Dit verhaal legt precies uit waarom ik mooie kinderen heb gewild. De bemoeienis van anderen en niet in kunnen zien dat er ook andere manieren bestaan om te (overleven). Ik wou dat ik zo’n opa had gehad als de opa in het verhaal.

Kristof Sterckx

Ontroerend mooi! Aanrader.

Corine Severijns

Dit boek leest makkelijk weg en boeit. Het verhaal is mooi en goed verzonnen. Toch had de inhoud voor mij iets tenenkrommends, veroorzaakt door de ‘geleende’ spullen die Koen teruggeeft aan de kinderen waarvan hij het stiekem heeft afgenomen nadat zij een domme vraag zouden hebben gesteld. Misschien heb ik de hele achterliggende boodschap gemist, dat zou kunnen. Het einde is verrassend.

Anita van Oosterbosch

Wat een adembenemend boek. Ik las in een review iets oversoms ongeloofwaardigheid, maar dat absurdistische vind ik er juist zo goed aan, dat versterkt alles. Ik heb het twee keer gelezen, de eerste keer was het beetje zoeken voor me, de tweede keer viel het kwartje. Ik vond het zo mooi, de beelden waren prachtig. Het was net of ik naar een film van Alex van Warmerdam keek. Echt ontzettend genoten, het heeft iets weemoedigs.

Pleuntje leest

Wat een bijzonder mooi en tikkeltje vreemd boek is dat. Het is geschreven in 3 delen, vanuit het kind, de vader en de opa. En zo komt de titel eigenlijk steeds terug, want ja, praten moet eigenlijk wel maar doet niemand in dit boek. Alhoewel, nu juist wel! Ik ga meer boeken van Van Mersbergen lezen (er ligt er al eentje lang te wachten…. die gaat komend haar gelezen worden!)

H. Maas

Wat een schitterend verhaal van Jan van Mersbergen…

Laure Remmerswaal

Bijzonder boek. Kort maar krachtig. Het verhaal bleef mij nog lang bij.

Jessica-sim

Intens.

Anita Langeveld

Wat een mooi boek: aangrijpend, indrukwekkend, maar wel wat onwaarschijnlijk.

Wat een mooi boek! Ik zag de boekbespreking bij Eus Boekenclub van enige tijd geleden en het boek stond al op Kobo Plus, wat een geluk… Het boek bestaat uit 3 delen, heel mooi de titel achterstevoren: 1. Praten, 2. Moeten en 3. We. In deel 1 praat de hoofdpersoon Koen. Hij geeft in groep 7 een lange spreekbeurt en dat is heel bijzonder, want hij heeft al die jaren nog nooit gesproken! In deel 2 lezen we zijn vaders verhaal en in deel 3 doet opa zijn verhaal. Een bijzonder en beladen familieverhaal ontvouwt zich beetje bij beetje. De zwaan komt prominent voor in het boek, daarom vind ik de cover prachtig. Ik vond het verhaal aangrijpend en indrukwekkend. Ik las het achter elkaar en het was zó uit, ik was continu geboeid en geïntrigeerd. Weliswaar is het verhaal in mijn ogen soms iets té onwaarschijnlijk, maar desondanks vond ik het echt een prachtig boek. Als het wat geloofwaardiger was geweest gaf ik het de 5 volle sterren, nu kreeg het van mij 4 sterren. Ik heb ervan genoten. Het had wat mij betreft dan ook best een dikker boek mogen zijn. Want het is maar een heel korte roman, meer een novelle qua omvang. Ik las het binnen 2 uur uit.

Alles over boeken en schrijvers

Dit is een bloedmooi geschreven, verdrietig, hartveroverend, ontroerend, begeesterend boek. Jan van Mersbergen kan heel erg mooi schrijven.

Pien

Intrigerend. Dit korte verhaal heb ik in een ruk uitgelezen. Je wilt begrijpen waarom het kind, de vader en de ‘opa’ doen wat ze doen. De lezer wordt meegenomen in hun gedachtengang. Een mooi maar ook bizar verhaal wat je als lezer aan het denken zet. Wat is belangrijker voor een kind, continuïteit en liefde of afscheid en het volgen van de maatschappelijke en sociaal wenselijke regels? Een moreel dilemma!

Caroline van Diest

Intiem en krachtig verhaal over beschermen, lijden, zelfbehoud en pure liefde. Ontroerend. Prachtige schrijfstijl waarin proza en opbouw elkaar versterken. Tijdgeest en tijdloosheid komen samen. Een geweldige schrijver!

Remco Terhoeven

Écht een geweldig boek!

Lindsey Van Hooijdonk

Prima boekje voor tussendoor.

Henri Oegstgeest

Prachtig boek, ik lees niet veel meer tegenwoordig, maar dit boek las ik in een avond uit!

Angelique

Mooi, lief, aandoenlijk familieverhaal (159 pagina’s) dat voor het grootste deel verteld wordt vanuit het perspectief van een 10-jarig jongetje. Ondanks het feit dat hij lange tijd niet praat, is zijn taalvermogen en wijze van presenteren zeer goed; het heeft er alle schijn van dat hij hoogbegaafd en/of enigszins autistisch is. We moeten praten wordt qua hoofdstuk-indeling andersom verteld: Praten Moeten We. Er zitten leuke, opvallende kwinkslagen in het verhaal, waardoor het boeit. Als punten van kritiek kunnen aangetekend worden de geloofwaardigheid van het geheel. Is Koen niet iets te wijs? Hoe kan het dat Koen ‘zomaar’ bij zijn (niet-echte) opa kan wonen als jongetje van drie? Mist er dan niemand de vader van Koen? Ach, voor de een zal dit zeer storend werken, voor een ander maakt de aandoenlijkheid van het verhaal dit gebrek wel goed.

Coba Fokkema

Ik heb genoten van je boek. De taal soms juis in korte zinnen en de kwetsbaarheid van Koen, maar ook van de vader. Ik was erg geemotioneerd na deel 1, maar voelde ook in deel 2 mee. De opa in deel 3 was ontwapenend. Mooi!!

Boekhandel de Boekenmolen, Meliskerke

Over stilte die doorwerkt in de familie en ineens openbreekt. Mooiiiii.

Boekhandel ’t Spui, Vlissingen

Hartverscheurend mooi! Deze kleine, verstilde roman van Jan van Mersbergen! (Gerda en Margreet)

Merel

Na Eus Boekenclub te hebben gezien ben ik begonnen in dit boek. En wat een bijzonder boek. In een dag uitgelezen.

Daniëlle Bronsgeest

Ik heb het in één ruk uitgelezen en het heeft me diep geraakt.

Miriam

Een spreekbeurt, een zwaan, stilte vormen dit bijzondere boek. Je voelt de pijn en het verdriet van de hoofdpersoon. Heel bijzonder boek.

Luuk Imhann

Bijzonder boek. Mooi, die getrapte vertelling naar de vader en de ‘opa’ en hoe de titel achterstevoren terugkomt en hoe elk van die drie woorden echt slaat op dat deel. Echt heel, heel erg goed. Perfecte novelle.

Lauralouise Hendrix

Hartverscheurend mooi boek. Met precies genoeg grotesqueheid om het geen egoproza te laten zijn. Ik las het net uit, ik kan bijna niet bewegen. Ik kon letterlijk niet ademen.

Meke Vrienten

Prachtig boek.

Hans Breetveld

Erg mooi boek! Ontroerend ook! Prachtig geschreven. Ik zag het helemaal voor me.

Rogier Knipscheer, boekhandel Koops, Venlo

Een prachtige roman in drie bedrijven. Drie verschillende vertellers ook. Het boek begint met als verteller de lerares van de lagere school. Het tweede deel is het de vader en als laatst de opa die eigenlijk de opa niet is. Welke verteller ook aan het woord is, het verhaal gaat over Koen. Koen zit in groep zeven en moet zijn spreekbeurt houden. Dat is natuurlijk op zich niet iets heel opzienbarends, echter, Koen heeft nog nooit een woord gesproken. Dat maakt een spreekbeurt houden toch net wat ingewikkelder. Maar Koen gaat voor de klas staan, zet een tas met spullen achter zich neer en hij spreekt. Als eerste zegt hij dat hij echt zijn spreekbeurt gaat houden en als tweede zegt hij waar zijn spreekbeurt over gaat. Het gaat over alles, en dat alles moet duidelijk maken waarom hij zo lang niets gezegd heeft. Met We moeten praten zet van Mersbergen een prachtige roman neer dat je moeilijk kunt wegleggen. Je wilt verder lezen om te weten hoe de spreekbeurt afloopt, hoe het met zijn vader afloopt en hoe in het algemeen het hele verhaal afloopt. We moeten praten is echt een aanrader!

Elegance

Een korte (160 bladzijden) maar hartverscheurende roman van Jan van Mersbergen. We moeten praten gaat over het belang van communicatie, ziekte en de kwetsbare relatie tussen ouder en kind. Het verhaal begint met de driejarige Koen. Hij speelt met zijn vaders mobiel en neemt een telefoontje aan van zijn moeder. Ze denkt dat ze Koens vader aan de lijn heeft, waarna ‘we moeten praten’ klinkt. Ze staat op het vliegveld om weer terug te gaan naar haar geboorteland. Acht jaar later zit Koen in groep zeven en hij praat sinds dat ene telefoontje nog maar zelden.

Chris Polanen

Van Mersbergen verkent de ziel van zijn personages zoals alleen hij dat kan. Ook de donkerste plekken beschrijft hij met mededogen en humor. Een meesterlijke roman die van begin tot eind blijft verrassen. 

Femke van der Laan

Wat een schoonheid, wat teder en fijngevoelig, wat inventief, wat grappig, wat invoelbaar geschreven. Je geeft een groot cadeau.

Ansuya Spreksel

Het eerste wat ik dacht was: HOLY SHIT! En toen nog wat specifiekere dingen, maar het einde is echt subliem!

Thomas Heerma van Voss

Een mooie, aangrijpende roman over stilte – stilte die verbindt, stilte die doorwerkt in een familie, en vooral stilte die eindelijk eens doorbroken wordt. De personages in We moeten praten nemen het woord wanneer niemand dat verwacht, en het levert doordringend, verslavend proza op. Zoals bekend komt goed schrijven vaak neer op goed kijken. Ik ken weinig Nederlandse schrijvers die zo precies kunnen kijken als Jan van Mersbergen.

Evi Aarens

Juist als je denkt dat het familiedrama in de roman wel zo’n beetje is voltooid, komt Jan van Mersbergen met een originele invalshoek waarin de stille prater Koen een hoofdrol speelt. Elegant en beheerst, pijnlijk en prachtig.

Nynke de Jong

Met ingehouden adem gelezen. We moeten praten is rustig, lief en ook grappig, maar je voelt de ellende steeds naderen. Ben er beduusd van.

Myrthe van Pelt

Wat is dit GOED. Absoluut een stomp in mijn gezicht.