NRC

De roman Eiland zonder schaduw, een waagstuk, bestaat uit vele verschillende verhalen. Zoals De eerste aanval: een intrigerend verhaal vol sprongen in de tijd. Het is een raadselachtig verhaal, gecompliceerd en veelkleurig en een tikje verwarrend en daarom spannend, vol actie alsof het een kungfu-film is, soms balancerend op het randje van gekunsteld en sentimenteel, maar niet erover.

Dan lees je een goed, beknopt verhaal over een zoon die met zijn oude vader naar het strand van Brighton Beach, Brooklyn gaat – een vader met een autistisch trekje, namelijk het administreren van het weer, regenmillimeters. Daarna weer een verhaal met een intrigerende opzet: een verhaal over de inheemse vrouw Judith, die haar wortels in de geschiedenis zoekt, versneden met een lijn over de Discovery, een 17de-eeuws kolonistenschip dat de Amerikaanse kust nadert.

Van Mersbergens kracht: kijkt hij niet naar zichzelf, dan toch naar anderen. Ook naar andere schrijvers, zoals in een van de langere verhalen Het zesde station – een heerlijk, heel erg Paul Austeriaans verhaal. Zo komen we ook door Rothiaanse suburbs en lijkt Hollandse jongens te spelen in het decor van Hanya Yanagihara’s Een klein leven, en strekt Mijn handje vasthouden zich uit tot ver in de toekomst, inclusief trekjes van een politieke dystopie.

Dat verhaal is ook het slimste, binnen de opzet van de roman: hier knoopt Van Mersbergen meerdere verhalen aan elkaar en jaagt zo een verrassende, nieuwe elektriciteit door ze heen, of hint daarnaar. Helemaal doorpakken lijkt Van Mersbergen niet te doen: hoewel dat verhaal de potentie heeft alles groter te maken en op te tillen, eindigt het juist klein, bij een moeder-zoonband. (Thomas de Veen)

Trouw

Jan van Mersbergen is een rasverteller. De impliciete strekking van deze meesterlijke vertelling is: je moet een verhaal zo presenteren dat mensen het geloven. Ondertussen demonstreert Van Mersbergen in Eiland zonder schaduw dat hij vele vertelvarianten beheerst. Het is een wonderlijk, overvol, alle kanten op schietend, labyrintische boek dat met zijn bijna 500 pagina’s misschien tenslotte toch maar over één ding gaat: hoe kom je thuis. (Rob Schouten)

Herman Koch

Meesterlijk boek! Ik ben diep onder de indruk, zo mooi zoals alles met alles te maken heeft, met als spil de vervroegde terugkeer uit NY.

Leonieke Baerwaldt

New York is heel fijn geportretteerd. Doordat je de verhaallijn van je moeder en van jezelf erin verweven hebt ontstaat er een mooie wisselwerking met de verhalen uit het archief die volgens mij jaren hebben liggen rijpen ergens. Mooi.